تغییر فرم بینی به بهترین شکل به‌همان اندازه که به نحوه عمل بستگی دارد، به مراقبت‌های بعد از عمل نیز وابسته است. یکی از حیاتی‌ترین مراقبت‌های بعد عمل گچ بینی یا اسپلینت است. این گچ در داخل و خارج بینی وصل می‌شود تا ترمیم کامل شود. اگر برای نصب و برداشتن اسپلینت به افراد غیرمتخصص اعتماد کنید، خطراتی همچون انحراف دائمی استخوان و غضروف، مختل شدن بویایی، تنگی نفس و نیاز دوباره به جراحی وجود دارد. اولین نشانه‌ای که در فردی که به‌تازگی بینی‌اش را عمل کرده تشخیص می‌دهیم، پانسمان بینی است و همین داستان، حاکی از اهمیت اسپلینت می‌باشد. شما با انتخاب بهترین جراح بینی در تهران و مراجعه به پزشک برای چکاپ وضعیت بینی و گچ آن، سلامت و زیبایی خود را تضمین می‌کنید. ما در این مقاله مهم‌ترین نکاتی را که باید درباره اسپلینت رعایت کنید جمع‌آوری کرده‌ایم تا بهترین نتیجه از عمل شما حاصل شود.
فهرست مطالب
گچ بینی چیست و از چه موادی تشکیل شده است؟
در جراحی بینی، پزشک با ایجاد برش در بافت بینی و شکستگی در استخوان‌ها، فرم مد نظر شما را ارائه می‌دهد. نصب اسپلینت بینی می‌شود تا استخوان‌ها و غضروف‌های آسیب‌پذیر بینی بعد از عمل، در حالت مطلوب باقی بمانند؛ دقیقاً مانند گچ‌بندی و پانسمان سایر استخوان‌های بدن! پس می‌توان گفت که مهارت پزشک در عمل بینی یک طرف و مهارت او در نصب و برداشتن اسپلینت از طرفی دیگر در اهمیت دارد.
پانسمانی که با توجه به نوع عمل شما بسته می‌شود، از مواد مختلفی مانند سیلیکون، آلومینیوم و موادی تشکیل شده است که آلرژی‌زا نیستند؛ تا هیچ کدام از مراجعه‌کنندگان عوارضی جز عوارض طبیعی و موقت عمل را تجربه نکند. شما هم باید برای این‌که نتیجه مطلوب از عمل بگیرید، در کنار گچ بینی و آتل آن، برای مراقبت از بینی خود، با رعایت توصیه‌های پزشک، داشتن تغذیه مناسب و … تلاش کنید.
انواع گچ بینی و دلایل استفاده از آن‌ها
گچ بینی، باید به حفظ شکل و اندازه بینی تا زمان بهبودی کامل کمک کنند. از آن‌جا که شکل و حالت بینی افراد با یکدیگر یکسان نیست و انواع مختلفی از جراحی بینی نیز وجود دارد، پس باید بیش از یک نوع گچ بینی برای بعد از عمل وجود داشته باشد. همچنین این گچ باید سدی محافظ بین بینی و هر عامل آسیب‌زننده بیرونی ایجاد کند که در برخی عمل‌ها لازم است مستحکم‌تر و مقاوم‌تر از حالت معمول باشند. برای مثال استحکام، جنس و سایز اسپلینت‌ها در انواع عمل‌های جراحی زیبایی بینی، سیتوپلاستی، جراحی سینوس و ترمیم شکستگی بینی متفاوت است و با توجه به روند عمل مورد استفاده تعیین می‌شوند.
هماتوم، به تجمع خون می‌گویند که اغلب منجر به لختگی خون، کبودی و ورم می‌شود. در صورت شکل‌گیری هماتوم بعد از عمل، خون‌های تجمع‌یافته به بافت اسکار تبدیل می‌شوند. بافت اسکار سطحی است که در صورت آسیب‌دیدگی پوست جایگزین آن می‌شود. این بافت اختلالی ناسالم است که سبب به آسیب‌دیدگی بیشتر پوست نیز می‌شود. بنابراین لازم است که پس از جراحی‌های زیبایی بینی رینوپلاستی، درمان سینوس و … از اسپلینت‌ها استفاده شود تا امکان تشکیل بافت اسکار وجود نداشته باشد.
در ادامه با انواع گچ بینی و دلایل استفاده از آن‌ها آشنا می‌شویم.
گچ بینی خارجی بینی
اگر جراحی زیبایی بینی انجام داده‌اید، به‌احتمال فراوان نوع اسپلینت نوع خارجی برای بینی شما مناسب است. هنگام نصب اسپلینت خارجی، چسب مخصوصی را روی بینی می‌چسبانند که در حقیقت از رویه و پوست بینی محافظت می‌کند و از متورم شدن بیش از حد اطراف بینی و زیر چشم‌ها جلوگیری می‌کند. روی چسب مخصوص نیز، آتلی متناسب با فرم و اندازه بینی نصب می‌شود.
یکی از مدل‌های رایج اسپلینت خارجی، همراه با آتل‌های سپتال می‌شوند که به‌طور مخصوص برای حمایت از سپتوم طراحی شده‌اند. اغلب از آتل‌های سپتال پس از جراحی‌های مربوط به تیغه بینی استفاده می‌شوند. پس از عمل‌های جراحی مهم که مربوط به تیغه بینی هستند، حداقل یک هفته نیاز است که از آتل استفاده شود. چرا که در این مدت ایجاد کوچک‌ترین تغییر در شکل و اندازه بینی منجر به عواقب ناگواری مانند انحراف بینی، احتمال خفگی، آسیب دیدن عصب‌های چشم و … می‌شود. همچنین ممکن است که نوستریل‌ها بیش از حد باریک شوند و یا تیغه بینی دچار انحرافی وحشتناک شود. بنابراین لازم است که با نصب و برداشتن آن توسط پزشک صورت بگیرد و به‌صورت هفتگی مورد چکاپ قرار بگیرد.
اسپلینت خارجی که روی بانداژ بینی بعد از عمل جراحی زیبایی نصب می‌شود، بسیار منعطف است تا شما در چند هفته‌ای که مجبور به استفاده و تعویض منظم آن هستید، کمتر احساس ناراحتی داشته باشید. حتی در روزهای ابتدایی بعد از عمل، لازم است، چند نوار علاوه بر رویه بینی، دور سر و روی صورت شما قرار بگیرد. این دوران طاقت‌فرسا را بدون استرس بگذرانید. درک می‌کنیم که این مقدار تاکید بر اهمیت ثابت ماندن بینی‌تان خیلی آزاردهنده است؛ اما باید بدانید که رضایت و سلامت شما بعد از عمل بسیار برای ما اهمیت دارد. این پانسمان باید معمولاً 1 یا 2 روز دور سرتان قرار داشته باشد. اسپلینتی که زیر این بانداژ قرار دارد، به‌شکل یک ذوزنقه است که سر باریک‌تر روی پل بالایی بینی و سر پهن‌تر روی قسمت پایینی بینی قرار می‌گیرد. در ادامه اصلی‌ترین دلایل استفاده از اسپلینت خارجی نوشته شده‌اند:
- حفظ فرم جدید بینی: برای حفظ حالت جدید بینی بعد از عمل، گچ بینی از خارج نصب می‌شود
- محافظت از بینی: بهتر است که در هفته اول بعد از عمل، از هر فعالیتی خودداری کنید و استراحت مطلق داشته باشید؛ اما اسپلینت خارجی از استحکامی برخوردار است که از هر آسیب بیرونی احتمالی به دماغ جلوگیری شود
- کاهش تورم و کبودی: چسب و گچ با وارد کردن فشار بر بینی، از گسترش تورم و کبودی جلوگیری می‌کند
گچ بینی داخلی بینی
برای مراقبت‌های بعد از عمل بینی، خصوصاً عمل‌های شکستگی و انحراف، جراحی سینوس و … لازم است که از اسپلینت‌های داخلی استفاده شود. برای مثال، در برخی عمل‌ها شکل و سایر سوراخ‌های بینی تغییر می‌کنند. در این صورت، لازم است که داخل هر یک از سوراخ‌های بینی، اسپلینت‌های داخلی کار گذاشته شوند. این بانداژ داخلی، از لوله‌هایی منحنی‌شکل تشکیل شده است که در دهانه سپتوم‌ها وارد می‌شود تا داخل حفره بینی امتداد پیدا می‌کند. در بسیاری از عمل‌های بینی احتمال دارد که نیازی به استفاده از اسپلینت داخلی حس نشود و اغلب در جراحی‌هایی که پس از پایان آن ثابت ماندن تیغه بینی ضروری است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه بیشتر می‌فهمیم که اسپلینت داخلی به چه درد می‌خورد.
- ثابت نگه داشتن تیغه بینی: یک اسپلینت سیلیکونی نرم در مواقعی که انحراف تیغه بینی و شکستگی استخوان‌ها درمان می‌شوند داخل بینی نصب می‌شوند تا از کوچک‌ترین تحرک تیغه بینی جلوگیری شود
- کنترل خونریزی: اگر از اسپلینت استفاده نشود هیچ مانعی جز بخیه‌های کوچک برای جلوگیری از شدت گرفتن خونریزی وجود ندارد
- ثابت نگه داشتن تماس بین دیواره بینی با استخوان و غضروف: با وجود داشتن تماس دیواره بینی با استخوان‌ها و غضروف‌ها، برش‌های دیواره بینی و ساختار داخلی آن همزمان و با سرعت بیشتری بهبود می‌یابند
اسپلینت‌های داخلی به‌صورت موقت همراه با یک یا دو بخیه از طریق سپتوم‌ها، در داخل بینی نصب می‌شوند. تحمل کردن اسپلینت‌های داخلی و خارجی تقریباً به یک میزان طاقت‌فرسا است و تنها تفاوت‌شان این است که شما در صورت نصب اسپلینت داخلی باید بیشتر مراقب آن باشید و مراجعه منظم به پزشک برای چک کردن وضعیت آن حیاتی‌تر است. علاوه بر این، برخی جراحان به‌جای آتل‌های پلاستیکی یا سیلیکونی مانند سپتال، از آتل‌های حل‌شدنی یا قابل جذب استفاده می‌کنند که معمولاً از کلاژن ساخته شده است. این آتل‌ها به‌تدریج پس از عمل داخل بینی حل می‌شوند و دیگر نیازی به برداشتن آن وجود ندارد. پس از عمل بینی غضروف‌ها بینی جابه‌جا می‌شوند، بافت‌های نرم زیرین جدا می‌شوند و استخوان‌ها تا حدی تراشیده می‌شوند. بنابراین اهمیت اسپلینت داخلی و خارجی بسیار بدیهی است و ما پس از عمل توقع داریم که اهمیت آن را درک کنید!
استفاده و مراقبت از اسپلینت تا چه حد جدی است؟
شما به‌دلایلی تصمیم به عمل بینی گرفته‌اید و بهترین راه برای میسر شدن خواسته‌هایتان بعد از عمل، استفاده از اسپلینت‌های داخلی یا خارجی است. بنابراین اصلاً به این‌که بعد از عمل از روش دیگری برای محافظت از بینی خود فکر نکنید! بگذارید کاملاً رک بگوییم که عدم استفاده از اسپلینت‌ها غیر منطقی است و نه تنها روند جراحی را بیهوده می‌کند، بلکه سلامت شما نیز تهدید می‌شود.
درست است که سختی و سفت بودن پچ را روی بینی‌تان حس می‌کنید؛ اما باید بدانید که به‌اندازه گچ‌های استخوان‌های دست یا پا مقاوم و مستحکم نیستند و نمی‌توانند در برابر هر عوامل خارجی مقاومت کنند. جزئی‌ترین ضربات و کوچک‌ترین شوخی‌ها ممکن است منجر به انحرافی کوچک اما دائمی شود. اطرافیان خود را از آسیب‌پذیر بودن وضعیت بینی خودتان آگاه کنید تا از کوچک‌ترین آسیبی به اسپلینت یا بینی شما پیشگیری شود. برای کوتاه شدن زمان بهبودی لازم است که تا حد امکان از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که احتمال وارد شدن کوچک‌ترین فشار به صورت شما وجود دارد اجتناب کنید.
هدف استفاده از اسپلینت تسریع روند بهبودی است. بنابراین شما با طراحی یک رژیم غذایی مقوی نیز می‌توانید موعد برداشتن گچ را به خود نزدیک‌تر کنید.پس از گذشت چند روز، ورم‌های بینی فروکش می‌کنند و گچ شل می‌شود. در این صورت، لازم است که لحظه‌ای غفلت نکنید و برای تعویض آن به پزشک مراجعه کنید. زمانی که اسپلینت شل می‌شود، بسیار مهم است به آن دست نزنید و سعی نکنید آن را به موقعیت سابق برگردانید. تکان دادن گچ یا خارج کردن اسپلینت از داخل بینی، منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری به استخوان‌ها و غضروف‌ها می‌شود. همچنین باید از خیس و مرطوب شدن گچ جلوگیری کنید تا باعث شل شدن و خنثی شدن عملکردهای مفید آن نشود. در زمان شست‌وشو باید بیشترین توجه را به گچ داشته باشید و در صورت نیاز، از یک روکش پلاستیکی سبک روی گچ استفاده کنید.
در ادامه برخی توصیه‌های مهم بعد از نصب اسپلینت را گوشزد می‌کنیم:
- داروهای تجویزشده را به‌صورت منظم و منطبق با توصیه پزشک مصرف کنید
- مصرف غذاهای چرب و خوراکی‌های بسیار شور را متوقف کنید
- در 24 ساعت ابتدایی بعد از نصب گچ از کمپرس سرد استفاده کنید
- تا زمان بهبودی از جویدن و حرف زدن بسیار خودداری کنید و غذاهای سفت نخورید
- از عطر، لوسیون، لوازم آرایش، کرم‌ها و … استفاده نکنید
- سر خود را همواره حتی در هنگام خوابیدن به بالا نگه دارید
- برای تمیز کردن صورت خود به‌جای شست‌وشو با آب از دستمال نرم و مرطوب تمیز استفاده کنید
- در محیط‌های مرطوب قرار نگیرید
- حداقل یک هفته از محل کار خود مرخصی استعلاجی دریافت کنید و تا حد امکان از خانه خارج نشوید
- صورت خود را در مقابل تابش مستقیم نور خورشید قرار ندهید
چند روز بعد از عمل بینی گچ برداشته می شود؟
هیچکس به‌اندازه ما و پزشک، وضعیت طاقت‌فرسای بعد از عمل را درک نمی‌کند. وجود گچ بینی علاوه بر ایجاد حس ناراحتی در بیمار، ظاهر بینی را بزرگ‌تر نشان می‌دهد و باعث می‌شود که فرد بیمار از نتیجه نهایی عمل خود اطلاع نداشته باشد. ما می‌دانیم که بسیار مشتاق هستید تا از شر این گچ و بانداژ خلاص شوید؛ اما بسیار ضروری است که مراقبت‌ها صورت بگیرند و زمان مورد نیاز تا بهبودی را بگذرانید. اسپلینت‌های خارجی را معمولاً می‌توان پس از گذشت دو هفته از عمل برداشت و اسپلینت‌های داخلی تنها در صورت مراقبت‌های ویژه می‌توانند از 3 تا 5 روز بعد از عمل برداشته شوند؛ البته به شرطی که پیش از گذشت این یک هفته، چندین بار از پزشک خود به‌صورت حضوری یا تلفنی مشورت گرفته باشید. در غیر این صورت، ممکن است تا دستیابی به بهبودی برای برداشتن گچ، به هفته‌ها زمان نیاز باشد.
هر چند وقت یک بار لازم است وضعیت اسپلینت چک شود؟
اسپلینت بینی گاهاً لازم است بین یک هفته تا دو هفته بعد از عمل روی بینی یا داخل بینی قرار داشته باشد. بسیاری از افراد که درد و ناراحتی غیر قابل تصوری در هنگام عمل و روزهای بعد از عمل تحمل کرده‌اند، سوال دارند که آیا برداشتن گچ فرایند دردناکی دارد یا نه. خوشبختانه برداشتن گچ درد ندارد و تنها چیزی که بعد از آن حس می‌شود، احساس راحتی و یک نفس راحت است! البته به‌شرطی که تا زمان بهبودی کامل و برداشتن گچ، توصیه‌های پزشک را رعایت کرده و به‌طور منظم برای مراقبت‌های پزشکی اقدام کرده باشید. به‌طور کلی بعد از عمل، با وارد شدن کوچک‌ترین ضربه تصادفی به بینی، احتمال شکستگی یا ترک‌خوردگی استخوان یا غضروف وجود دارد. در ادامه می‌فهمیم که در چه مواقعی مراجعه به پزشک برای چک کردن وضعیت گچ ضروری است:
- احساس درد عجیب و شدید در داخل یا اطراف بینی
- احتمال کج شدن بینی
- شل شدن گچ و نیاز به تعویض بانداژ
- خیس شدن گچ و شل شدن آن روی بینی
- تورم در داخل یا اطراف بینی
- ایجاد کبودی در زیر چشم‌ها برای جلوگیری از آسیب به بینایی
- ایجاد اختلال در تنفس از طریق بینی
سوالات متداول
بعد از برداشتن گچ بینی باید چه کرد؟
داستان بعد از برداشتن اسپلینت تمام نمی‌شود! استفاده از کمپرس سرد، اجتناب از فعالیت‌های سنگین و حضور در محل کار در هفته‌های اول، رژیم غذایی مناسب، شست‌وشوی اصولی بینی، مراقبت از پوست بینی، دور ماندن از نور مستقیم خورشید، اجتناب از فین کردن، مراجعه به پزشک برای تایید نتایج مراقبت‌های شما و … پس از برداشتن بینی ضروری هستند.
آیا احساس خارش در زیر اسپلینت طبیعی است؟
بله. احساس خارش شدید یکی از احساسات ناخوشایند بعد از عمل و استفاده از اسپلینت است. پوست بینی شما زیر فشار اسپلینت در حال بهبودی است و احساس خارش نشانه‌ای از روند بهبودی می‌باشد. اکیداً توصیه می‌کنیم که از خاراندن خود پرهیز کنید تا در فرم بینی‌تان تغییری ایجاد نشود.
آیا استفاده از اسپلینت هیچ گونه عوارضی دارد؟
اسپلینت‌ها هیچ عوارضی ندارند و از موادی ساخته شده‌اند که هیچ نوع پوستی به آن آلرژی ندارد. اگر احساس ناخوشایندی پس از استفاده از اسپلینت دارید، عوارض عمل جراحی هستند و طبیعی می‌باشند.
در صورت خیس شدن یا شل شدن گچ چه باید کنم؟
اگر خیسی و رطوبت جزئی باشد، با یک دستمال نرم، نم آن را بگیرید؛ اما اگر خیسی به‌حدی باشد که سبب شل شدن گچ شود، باید سریعاً برای تعویض آن به پزشک مراجعه کنید.
آیا در زمانی که از اسپلینت استفاده می‌شود می‌توان ورزش کرد؟
در زمانی که گچ هنوز روی بینی شما قرار دارد، باید از کوچک‌ترین فعالیت‌های بدنی خودداری کرد و در محل کار نیز حاضر نشد. طبیعتاً فعالیت‌های ورزشی در روزهای اول بعد از نصب اسپلینت عواقب جبران‌ناپذیری دارد.
سخن پایانی
گچ بینی از روش‌های مقابله با عوارض جراحی بینی است. جراحی بینی عوارض شدیدی دارد که در صورت عدم ارائه روش‌هایی برای مقابله به آن‌ها، نه تنها تشدید می‌شوند؛ بلکه منجر می‌شوند که دچار به عوارض سهمگین و خطرناک دیگری همچون تنگی نفس و خفگی، آسیب دیدن عصب‌های چشم، دائمی شدن کبودی‌ها و ورم و … شوید. بنابراین باید اسپلینت بینی خارجی یا داخلی با توجه به نوع عمل نصب شود تا به فرم بینی دلخواه‌تان دست پیدا کنید.
ما در این مقاله، تمام نکات مهم درباره انواع اسپلینت، مزایای استفاده از آن، روش‌های مراقبت و هشدارهای ضروری را جمع‌آوری کردیم و شما با مطالعه آن متوجه خواهید شد که تنها در صورتی که توصیه‌های پزشک را رعایت کنید، تغذیه مناسب داشته باشد و تا چند هفته از اسپلینت و بانداژ بینی خود محافظت کنید، نتایج مثبتی از عمل خواهید گرفت. ما در مرکز بیوتی سرجن، بهترین پزشکان جراح را گرد آورده‌ایم تا با اعتماد کامل برای عمل بینی اقدام کنید. اگر مراقبت از اسپلینت یکی از مهم‌ترین نکات برای داشتن یک عمل موفق است، انتخاب بهترین جراح تهران از آن هم مهم‌تر است. شما با کلیک کردن بر این لینک می‌توانید بهترین خدمات را از این مرکز دریافت کنید.
